Никотин 2

  Орқадан сигнал овозини эшитгандан кейин сал ўнгроққа олди мошинасини. Сигнал чалган мошинани эгаси, уни ёнидан ўтар экан шунақа ёмон қаради-ки, бу сўкинишни тил билмасдан ҳам тушунсанг бўлади. Бу сўкинишга тил шартмас.
  Охирги пайтларда шунақа хаёлпараст бўлиб қолган Мансур. Сигаретни пачкаси билан огзига олиб бориб, лаблари билан амаллаб биттасини суғуриб олди. Сигаретни ёқди. Тутун ҳеч қаерга ёйилмасдан бир чизиқ бўлиб ойнани бурчагидан чиқа бошлади. Зўр - а? Ўзи бир тутун бўлса. Мошинанинг ичида шунча жой туриб бу тутун, айнан очиқ ойнани топиб ўшани бир бурчагидан секин чиқиб кетяпти. Чиққандан кейин қаерга кетяпти билмадиму, лекин мошинамдан мени ҳурмат қилиб чиқиб кетяпти. Физика бу. Буни илмий тарафдан исботлаб бера олган бўлармидим агар 1 - августдаги физикамни ўзим еча олганимда.
Ўқишга пул билан кирганини эслаб бир хўрсиниб қўйди.
   Энди кирган пайтлари Худодан кечирим сўраб, бундан бу ёғига фақат ўқиб, ўқишни битиргач тайёр мутахассис бўлиб ишга боришини айтганди. Ўқишга ўқидию фақат..у борган жойларда ўқишини сўрашмади. Бир ҳафта ишхонада юрса 3 ҳафта далада юрди. Қишлоқда шунча яшаб даладан ўзини олиб қочган бола, пойтахтда 4 йил ўқиб келиб, олий маълумотларию костюм шимлари билан, ялтираган қора туфлисию гулли галстуги билан прямо далани ичига кириб кетди.
  Инситутда ўқиган китоблари нимага керак энди. Электрон билан нейтронни фарқини қайси фермер завқ билан эшитарди? Нега ўша лаборатория хоналарида пахта теришнию, ғалла экишни ўргатишмади? Нега пахтани қанчада суғориб, неча кунда уни чеканка қилишларини ўқитишмади.
Энди бўлса далани ўртасида туриб олиб 30 йилдан бери даладан чиқмайдиган фермерга пахта қандай экилиши кераклигини ўргатяпти.
- Ерни 40 см шудгор қилса ер унумдорлигни 15-20 фоизга ошириш мумкинлигини тушунтираяпти. Фермер ҳам ўлган кунидан энсаси қотиб бошини қимирлатиб қўяяпти.
   "1 - августдаги имтихонларгаям 5-6 та қишлоқ хўжалиги хақида саволлар қўшиш керак аслида" деб ўйлаяпти Мансур сигаретини кулини ойнадан қоқар экан. Неччи кунда буғдой пишишию, эрталабки шудрингда терилган пахта обетда неччи граммга камайишини математика фанини саволларига қўшса бўлмайдими, мисол учун?
   Зато ўқишга тайёрланган пайтлари ўша нарса ёд бўлиб кетиб кейинчалик панд бермайди. Барибир ҳар бир талаба айланиб ўргилиб шу далаларга келади, қачондир. Агар ўрисга кетиб қомаса калласи ишлаб.
    Мансур зерикди. Радиони овозини кўтарди. Аксига олиб радиода ҳам  ўқишга пул билан кириш қонуний бўлгани ҳақида гапиришяпти. Тасаввур қилаяпсанми эртага 5-6 йилдан кейин касал бўлсанг 68 балл билан Ташмига ўқишга кирган дўхтирни қўлига тушасан. Пахта теравериб қўллари қавариб кетган дўхтирни қўлига тушасан. Ким билади пахтани ғўзадан юлгандай бирорта аьзоингни адаштириб юлиб олса.
Йўқ. Ўлиш учун 4-5 йил вақтинг қолди Мансур. Ўлсанг шу 4-5 йилни ичида ўл ёки қолган хаётингни касал бўлмасдан ўтқазишинга тўғри келади. Акс ҳолда хўрларча ўлим топасан.
   Бетонкадан чапга бурилди. Асфалт кўчаю, жигарранга бўялган томлар ортда қолиб ҳақиқий кўчалар, ҳақиқий уйлар, ҳақиқий ўзбеклар яшайдиган жойлар бошланди.
   Онасини қистови билан йўлга чиққан. Битта қизни кўриши керак. Онаси 3 ойдан бери айтади: бор, кўр, гаплаш. Бўлаваччамни қизи, бирам чиройли қиз бўпти. Коллежни ўтган йили битириб бу йил ўзларини қишлоғида боғчада ишлаяпти экан. Сен аввал бориб кўр афтингни буриштирмасдан, мол!
Тўғрида. Ўзини кўз остига олиб қўймагани бўлмагандан кейин, онаси топганига уйланадида. Ўтган сафар ўзи топган қизини фақатгина дунё қараши тор бўлиб чиқди. Қолган жойлари кенг, нормалний эди.
   Энди бўлса инцестга мажбурлашяпти. Ўзбекчилик. Нимаям дердик, бизда қамашмайди инцест учун. Демак мумкин.
   Пачкадан сигарет оларкан ўзига - ўзи: - нега мойка қилувдим? Деб савол бериб қўйди.
Қишлоққа кириш учун 3 км шунақа йўлмас йўлдан юрди. Ёнидан буғдой ортилган ЗИЛлар мингда ўтиб кетганда ойнадан калласини чиқариб 1-2 сўкинди.
Қизиғи ёш болачалар каттароқ ямаларни ёнида қўлида челакча кўтариб туришибди. ЗИЛ ўша жойдан ўтганда бир қисм, бир қисм буғдой тўкилаяпти. Ўша буғдойларни элакка солиб, ичидан тошлару қумларини ажратиб челакка солишаяпти. Эрталабдан кечгача битта челак тўлса катта гап. Нима қилади у буғдойни? Нон қилмаса керак ҳар қалай. Балки кредитга олган товуқларига берар. Балки молларига.
   Қишлоққаям кириб келди. Йўлни бўйида велосипедига суяниб турган боладан боғча қаердалигини сўради.
- яна озгина юрсангиз чапга қараб поворот бошланади. Янги асфалт қилинган кўча. Ўша асфалт тугагунча юрасиз тўғрингиздан 2 етаж здания чиқади. Катта қилиб халқ қабулхонаси деб ёзилган. Ўша жойга мошинайиззи қўясда ёнбошидан пиёда кириб, 200 метрча юрсангиз чап тарафда вино-водка деб ёзилган магазин чиқади, ўшани тўўўғрисида кичкина эшик бор. Ўша боғчани эшиги. Мошина билан киролмисиз айтиб қўяй.
- раҳмат; деди Мансур. Озгина ўйланиб қолди жойида. Кейин секин ҳайдади мошинасини.
    Вино-водка. Значит мана бу эшикча боғчаники. Эххэ..боғчаям ремонт бўляпти шекилли.
Ичкарига озгина кирганимдан кейин билдики ремонтмас ўзи шунақа экан. Сизларга қандай тасвирлаб берсам экан, агар бу бинони юнеско кўриб қолса, буни ремонт қилиш ёки бузишларига йўл қўйиб бермаган бўларди. Балки шунинг учунам ремонт қилишмас. Ким билади дейсиз.
Мансурни анқайиб турганини кўрган қоровул ёнига яқинлашар экан:
- охир замон аломатларига, бемалол бу зданияни ремонт қилишларини қўшворсаям бўлади; деди.
Мансурни башарасига қараб гапни тушуниш левели унчалик баланд эмаслигини сезгач, гапини тугатиб қўйди:
- ҳали бери ремонт қилинмайдиям дейман; деб тушунтириб қўйди.
   Қоровул билан хайрлашгач, Мансур энсаси қотиброқ ичкарига кирди. "Кемасамам бўларди" деб ўйлади. Хозир чиқса нима дейман. Бирор жойда ўтириб гаплашволишам муаммо бўлса керак. Қишлоқ жой, одамлар нотўғри тушунишади. Номери неччи эди? Ха бўлди эсладим 998..
- келдим.
    Қанчада чиқаркан. Чиқса нима дейман? Чиройлимикан ишқилиб. Жа чиройли бўмасаям майли, мендан хунук бўлмаса бўлди. Ана биров келяпти. Юзи кўринмаяпти. Кўрсат юзини тезроқ. Сигаретим қани? Қани қайси чўнтагимда? Йўўўқ! Мошинада қолиб кетдими?
- бляяяяяяяяяяя

Никотин

Келин отасини қучоқлаб йиғлаяпти. Укаси, онаси новбатда кутиб туришибди. Куёв келинни номига тортгандай бўляпти. Атрофдаги қўшниларниям кўзлари ёшланган. Нимагадир келинни йиғлаши сохтадай туюлди. Юзини ёпиб олиб хўнграб ётган қиз, ярим дақиқаям ўтмай индамасдан лимузинни орқа ўриндиғига сакраб ўтирволади. "Майли, буям бир удум бўлса керак" деб қўяқоласан.
   Нега ўзи йиғлаяпти келин?
Туғулиб ўсган уйидан, ота-онасию ака - сингилларидан ажралётгани учунми?
Аниқми?
Ёки ёнида костюм кийиб турган довдир билан бирга бир умр яшаши кераклигини ўйлаб ўкираётгандир?
Бу тарафиниям ҳеч ўйлаб кўрганмикан ўша костюмдагилар?
   Тасаввур қилаяпман: мен уни севаман, у мени севади. Тўйимизни мендан кўп кутган бўлса кутган, лекин кам эмас. Лекин уни уйидан олиб кетаётганимда отасини қучоқлаб олиб "кетмиман" деб бақириб йиғлаяпти. Бу уже менга нисбатан хурматсизликмасми? Менга нима қилганки у ўзини орқага тортяпти. Мен томонгамас уйи томонга талпиняпти. "Қўйвориб бориб ўзим мошинага ўтириб кетвораймикан" деган хаёл келди.
     Шукрки буларнинг ҳаммаси хаёл. Қўлидаги сигаретни чуқур тортиб, оқ кийимдаги келинчагини қўлидан номига тортиб турган синфдошига раҳми келгандай бўлди Мансурни.
                   
                        ****

   Ўзи неччи ёшда уйланиш керак?
Идеал ёш неччи ўзбекни боласи уйланиши учун. Любой уйланган одамга шу саволни берсанг ўзи уйланган ёшни энг идеал деб хисоблайди. Демак ўзинг хохлаганда уйлан. Ўша идеал ёш.
   Мана беш йил олдин синфдошлари ичида биринчи уйланган Ботирни қара. "Нима бунча шошилдинг" деганида, "сени тўйингда ўғлим хизмат қилади" деб хохолаб кулганди. Хотини тугишга тугдию лекин, 150 килограмм тош босади хозир. Бир кўрганида  яна ҳомиладор бўпти деб ўйлаганди, кейин билса у ҳомила овқатдан бўлган экан. Кетмайдиган, йилдан - йилга катталашадиган ҳомила экан. Ботирам алкаш бўлиб кетди шуни дастидан. Агар хотини ўзига қараб, бунақа семириб кетмаганида эриям камроқ ичган белармиди.
      Эртага мен уйлансам шунақа бўлмаслигига ким гарантия беради? 50 кгли Нигорага яна 45 кгли Мадина қўшилиб кетсачи икки йилда. Кейин нима қиласан, бошқасини топасан. Пулинг сал кўпайса 2 та қиласан хотинни. Кстати хотинни 2 та қилишам тақиқланди. Энди хотинни 2 та қилмоқчи бўлсанг сиёсий бошпана сўрашинг керак бирорта давлатдан.
     Сочларига оқ тушган Ботирга бир қараб, сигаретни тортиб, "уйланмиман ҳали бери" деб ўзига - ўзи гапириб қўйди Мансур.
                        
                             ****

   Ёшим 24. Бу қанақа ёш?
Африкани қайсидир давлатларида бу ўртача ҳаёт ёши. Яьни ўлиб кетсаям ҳеч ким "ҳали ёш эди" демайди.
    24 хил наркотикни ҳидидан номини айтиб беради бу ёшда колумбиялик оддий йигит.
    Америкалик ўзини хаётини қуриш учун ижарага олган уйида ёки севгилисини уйида яшаб юрадиган ёш бу.
    Ўзбекчи? 24 ҳали анча ёш дегани. Ҳали дедлайнга анча узоқ бу. Дадаси эндигина уй обериб, уйлантириб чиқарворадиган ёшга 2-3 йил қолган дегани. Ҳалигача боқимандалик ёши. Ҳалигача кўчадаги еган бў*ига отаси жавоб берадиган ёш бу. Ўзбек футболчилариям ёш бу ёшда.
     Сигаретини тутунига термулиб ўйлаяпти Мансур.
     24 ёш. Қанақа ёш у учун? Ҳар қалай ёш боламас. Ёшлигида ҳайдаб юрган велосипедлари давно Бекободни металл заводида қайта ишланиб бўлинган. Нимани қойиллатди шу ёшга келиб? Шахсий автомобили йўқ. Дипломсиз кўчада қолиб кетса бирорта қўлидан келадиган ҳунари йўқ. Ёши 24 га етгану лекин ҳалигача ифторликка чақирилмаган. Пушкинни бирорта шерини ёддан билмайди.
     Колянни тутунидан "ҳаракатлар стратегиясини"ни эмблемасини ясаб бериши бу маҳорат тўгри лекин кимга керак бунақа қобилият? Бу мақтаниладиган нарсамас. Бир бутулка ароқни бир кўтаришда ичганинг учун сени "пресс клуб"га чақириб, қўлингга шар тутқазишмайди. Дом2 ни кастингидан ўтқазиб қўядиган бирорта танишинг йўқ. Чақмоқ уриб бирорта қобилят эгасига айланиб қолишингни кутяпсанми? Аксига олиб бу "мусаффо осмон"да чақмоқ хам йўқ. Лузерсан.
       
                          ****

     Оиласи унчалик катта эмас. Ваннада ўзини шампунини яширадиган даражада эмас. Шароитиям ёмонмас. Ҳар қалай дўконга ўзини пакети билан бормайди.
Отаси учун яхши ўғилку лекин акаси билан келишолмасликка келишиб қўйишган.
      Укаси бор уммонбашара. Ёшлигида дадасини гап - сўзи қарамай онаси етаклаб гимнастикага оборди. Мана энди нима бўлди? Аҳад Қаюм билан уммонни плакатлари туради хонасида. Стадионларига уммон концерт бергани келганида бир ҳафта ўзига келолмаган. Дадаси дўхтиргаям оборганди ўшанда. Ўзи уммонни концертидан кейин, уммонни концертидан маънавий жароҳатланганлар учун хайрия концерти қўйиб Севарани олиб келиш керак деб ҳисоблайди Мансур.
     Синглиси коллежда ўқийди. Дадасини  эркатойи. Катта телефон олиб берган. Мансур билади синглиси телефонда гаплашишини. Индамайди лекин. Охирини ўйлайди. Хоп телефонини чуқалаб кўриб смсларни ўқиб қолса. Кейин синглисини сўкишига, уни йигитини эса уриб ўлдириб қўйишига тўгри келади. Кейин нима бўлади? Гамхўр ака қамалиб кетади, синглиси бира тўла озодликка чиқади. Ундан кўра хар - хар замон маьноли йўталиб қўяверсин синглисини олдида. Ўзида бўлмаса чақмоқ урсаям ўзгармайди.
    Мансурни ўзиям бир марта севиб қолган. Нигора. Чиройли қиз эди. У билан энг зўр даврлари ўтган. Ҳеч қачон уришиб қолмаган. Уни жигулини печкасига ўхшатарди Мансур. Иситади совутмайди. Нимадир бўлдию мошина босиб кетиб ўлди.
   Эслагиси келмайди. Кейин Мади..кейин Лайло. Уларни ҳеч қайсиси Нигорадай бўлолмади. Мошинаям урмади уларни. 
   Шу нарсаларни ўйлаб тўйниям ярмини ўтқазворибди. Оғайнисига қараб сигарет сўрраганиди: эээ пашол на*** бор ўзинг битта сотиб ол, тугатдинку бугун сигаретимми!

p.s: Мансур билан фикрларимиз бири - бирига тўгри келмаслиги мумкин. Қаргашга шошилманг.
Мансур хали кўп чекади.