Офис планктони

 

Янги Ўзбекистонни янги эрталаби. Янги тонг, барчасини янгитдан бошлаш учун яхши имконият. Саккизлар атрофи уйғониб чала-чулпа чой ичиб ишга йўл оласан. Ҳар доимгидек уйқуга тўймагансан. Ишхонангга кираверишда ҳар доимгидек пробка. Йўлни ремонт қилишаяпти. Ё ковланган жойга янги асфалт, ёки янги ковлаб кабел ётқизилаяпти. Қараб ўтасан қайси вариантинг тўғрилигига аниқлик киритиш учун. Ишга келдинг, ҳовлида бошлиқни кўрдинг, ёнига бориб салом берасан. Жилмаясан. Емаган хазилларига хохолаб кулган бўласан ва тайинлаган топшириғини бажараётганингни кечгача тугатишингни айтиб алдаб хонангга йўл оласан. Хамкасбларинг билан саломлашиб жойингга ўтирасан. Ёнингдаги шеригинг футболга қизиқади. Жамоаси ютқазган бўлса ўша куни футболдан гапирмайди ютган бўлса ёнига мажбурлаб чақириб урилган голларни кўрсатади. “Зўр!” деб қўйишинг керак. Бўлмаса хафа бўлади. Нариги шеригинг ёки кеча картада қанча пул кўтаргани ёки қанча ичиб қайсидир қизни уйида ухлаб қолгани ҳақида гапириб беради. Агар қизни уйида ухлаган бўлса ёнида боржоми туради, чунки кеча ичган. Агар кеча карта ўйнаган бўлса шогирдини чақириб энергетикка жўнатади одатда. Ғижимланган беш мингталик пуллардан бериб.

 

Ишинг жуда оддий. Ўзи озгина бўлган бу ишни кун охиригача етказишинг керак. Иш унчалик қийинмас, мисол учун кунлик ишингни эрталаб икки соат вақт ажратиб тугатиб қўйиб, қолган пайтда ўзингни ишлаётгандай қилиб кўрсатиб ўтирсанг ҳам бўлади. Бошлиқ адашиб хонангга кирганда банд одамдай кўринишинг учун клавиатурани босиб ўтирган бўлишинг керак. Ундан орттирган вақтингга эса ўзинг ёқтирадиган ишларни қилсанг бўлади. Мисол учун катта наушникни қулоққа тақиб, интернетда бир балоларни кўриш. Уни овозини баландроқ қилсанг атрофингдаги емаган хазилларни эшитмайсан. Мисол учун чапдаги шеригинг ташқарида чекиб киргач биринчи берган саволи наушнигингга қараб: “контр ўйнаяпсанми?” бўлади. Уни унчалик катта бўлмаган фикрлаш доирасининг хотира деб аталмиш бурчакларида наушник тақиб компютерга қараб ўтирган одам доим “контр ўйнаётган” бўлади.

 

Кимдир кириб паспортини копия қилиб беришингни сўрайди. Йўқ деёлмисан, биринчидан сўраган одам чиройли қиз экан, иккинчидан яхши одамсан, учинчидан унчалик ҳам банд эмассан.Ундан ташқари паспортни копия қилишни ўзига яраша гашти бор, оқ қоғозни ярмига паспортни олди томони ўша қоғозни орқа томонига эса Тошкент пропискаси туширилмаган бетини тушуришинг керак. Уни бир марта қилиб эслаб қолсанг кейингисида тўғри чиқарасан, лекин мийянгни шунақа майда ва камдан-кам ишинг тушадиган нарсага ишлатигинг келмайди ва барчасини янгитдан бошлайсан. Хули, ташқарида янги Ўзбекистон. Бу сафар нечта уринишда эплашинг борасида интригача уйғотасан.

 

Обетга яқин ишларинг тугаб, экрандаги японча шоуларни кўришдан зериккан пайтинг қорнинг очганини сеза бошлайсан, лекин хали обетгача вақт бор. Қулоғингдаги наушник ҳам сиқа бошлайди, ечасан. Стулингга ўлигингни ташлаб орқага ҳаракатланасан. Стулинг икки оёқда сени кўтаради, орқага йиқилмайсан аниқ, чунки танканг шкаф бор, унга тегиб қоласан. Ўша пайтда стулингни ғирчиллашини эшитасан, аввал унақамасди. Семирганинг сари ғирчиллаяпти. Ҳудди ҳозир синиб кетадигандай. Лекин сен жойингга қайтмайсан, ёввойи мийянг саргузашт излайди: “Кел шуни бир синдириб кўрамиз, қанақа йиқиларкансан. Барибир оғримайди унча баландмас, зато стулни қаеридан синишини кўриб оласан.” Аксига олиб стул ҳам синмайди. Шунда эътиборингни бошқа нарсаларга қаратасан. Биринчи кўзингга боя копия қилган принтеринг кўринади. Копия қилиб оғзини ёпмагансан, бошлиқ кирганда “қаттиқ ишлаяпти, эсидан чиққан шекилли” деб ўйлаши учун. Лекин ҳозир принтерга қарайсану уни оғзи очиқлигиданам қандайдир маъно қидирасан. Монстрлар корпорациясидаги қанақадир махлуққа ўхшатдинг. Принтерданам зерикдинг, хали обетга 20 минут бор. Тўғрига қарайсан, қаршингда президентни хашаматли портрети. Тагига : “Ҳар бир давлат хизматчиси ҳар куни ўзининг меҳнати билан эгаллаб турган лавозимига лойиқлигини исботлаши шарт.” деб ёзилган. “Аввал ўзини билсин” деб ўзингни овутасан.

 

Ва нихоят обет.

 

Обетдан қайтдинг. Ўзингни улғайгандай ҳис қиласан. Энди обетгача бўлган бемани нарсаларни ўйламайсан. Жиддийроқ мавзуларда, сиёсатдан гаплашгинг келади. Шеригинг билан бир каррага Зарина Низомиддинова, Аҳад Қаюм, Жахонгир Ортиқхўжаевлар ҳақида ғийбат қилиб оласан. Кейин каттароқ масалаларни кўтарасизлар. Масалан: “нега қоралар ҳозир кўчага чиқаяпти, улар юзлаб йиллар қул бўлган лекин анча вақтдан бери озод, шунчаки бу эволюция жараёни, аждодлар учун ўч олишмоқчими, унақа бўлса бизни ўзбекларам русларга қарши жанжал кўтарайлик, мўғулларга ҳам, арабларга ҳам ва яна билмайман нечтадир миллатга қарши бунт кўтарайлик, тўғрими?” дейсан. У бўлса: “қандай улар билан уришасан улар Ўзбекистондамас-ку?” дейди. Аслида бу риторик савол эди, мен сендан жавоб кутмагандим, озгина фаросатинг бўлганида бу савол сен учун интелектуал эмас риторик саволга айланарди. Деб қўясан ичингда. Умуман олганда унчалик ёмон боламас, фақат вазн тоифаларинг тўғри келмайди. Ичиб келсанг у насихат қилади. Дин борасида кризисдалигинг, бу ўткинчи ҳолатлигини, ўлиб қолмасанг албатта стандарт диндорга айланишингни айтиб, хали кўп жумаларга борамиз, деб мухокамани якунлайсан.

 

Бошлиқ киради, ҳаммага бир-бир қараб чиқиб сенга юзланади. Принтерингни нега оғзи очиқ турганини, ташқаридан кирган одамга хуник кўринишини айтиб тартибга чақириб чиқиб кетади. Шеригингга қараб: “раҳбар ҳам шунақа майда гап бўладими” деб уни ғийбатини бошлаворасизлар. Бухгалтер телефон қилиб шартномаларни асл нусхасини олиб келмаётганингни айтади. Овозидан захар томчилаб турганини сезасан, хойнахой касалидан тузалган шекилли, яна эски захар холига қайтибди. Кечга яқин иш қанчалик кўпайиб кетгани ҳақида озгина нолиб, иш вақтини ҳам тугатиб қўясан. Олдингда иккита танлов туради, тинчгина уйга бориш, ёки чойхонага бориб ичиб уйга бориш. Хисоблаб чиқасан, неча кун аввал ичганингни агар ҳозир яна ичсанг ўз кодексларингни бузиб қўйишинг мумкинми ёки йўқ кўриб чиқасан. Йўл харитаси тузасан.

 

Шу тариқа бир кунинг тугайди. Эртага яна ҳаммасини бошидан бошлашинг керак.